Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik Zincirinin Kötü Yönetilmesi 16 Ocak 2012

Tedarik zincirinin kötü yönetilmesi işletmelerin rakiplerine oranla rekabet güçlerini yitirmelerine neden olacaktır. Bunlar;

• Gerektiğinden fazla ve işlevsiz envanterden kaynaklanan kar kayıpları
• Beklenmeyen taleplerin karşılanmasından ve yanlış yürütülen tahsis işlemlerinden kaynaklanan gelir kayıpları
• Taleplerin karşılanmaması ve beklentilerin yanlış yönlendirilmesi sonrasında oluşan müşteri kayıpları
• Müşteri hizmetleri ve ürün iyileştirme taleplerini daha iyi karşılayabilen rakiplere karsı kaybedilen pazar payı
• Operasyonel belirsizlikleri ortadan kaldırabilmek için çok fazla zaman ayrılan
• Zamanında ve istenilen miktarda ürün teslim etmek konusunda yaşanan yetersizlik nedeniyle ortaklık fırsatlarının kaçırılması olarak işletmenin karsısına çıkacaktır.

Örneğin; Tekstil sektöründe bir firma sonbahar sezonu için kaç gömlek
üreteceğine karar verirken pek çok belirsizlik ve risklerle karsı karsıyadır. Firmanın
üretim miktarına karar vermesi gerekmektedir. Nihai tüketicinin tepkilerini, renk ve model tercihlerini öğrenebilmesi, gerekli girdileri tedarik ederek üretimi gerçekleştirmesi ve en kısa sürede perakendecilere veya müşterilerine sunabilmesi (yanıt verebilmesi) rakiplerine karsı avantajlı konuma gelmesini sağlayacaktır. Bu durumda arz-talep dengesini kurma sorumluluğunu tümüyle perakendecinin üzerine yıkarsak yeterince kar marjı bırakmadığımız için riski azaltmak için daha az sipariş verecektir. Sonuç olarak tedarik zincirinde riski paylaşacak teklifler sunulmalıdır. Zincirdeki en zayıf halka yüzünden; herkes kaybeder, perakendeci az sipariş yüzünden müşterilerin bir kısmının talebini karşılayamayınca başarısızlık beraberinde gelecektir. Üreticinin toptan satış fiyatını yüksek tutması, toplam pazar payını da küçültecektir.

Tedarik Zincirinin Etkin Yönetilmesi 16 Ocak 2012

Etkin bir tedarik zinciri yönetimi, işletmenin üretim ve pazarlamaya ilişkin faaliyetlerini olumlu yönde etkileyecek, daha fazla müşteri memnuniyeti, daha etkin ve verimli bir işletme olunmasını sağlayacak, daha düşük maliyetler ve daha yüksek kar ile birlikte istikrarlı büyümenin yolunu açacaktır.

Tedarik zinciri yönetiminin etkin olması, işletme açısından;

• Girdilerin teminini garantileyerek üretim devamlılığı sağlar.
• Tedarik süresini azaltarak pazardaki değişikliklere daha kısa sürede cevap verilmesini sağlar.
• Tüketici taleplerini en iyi şekilde karşılayarak kaliteyi artırır.
• Teknoloji kullanılarak yeniliğe teşvik eder.
• Toplam maliyetleri azaltır.

İşletmenin bilgi, materyal ve para akısı yönetilebilir duruma gelir

Geri Dönüşüm ve Tasfiye 16 Ocak 2012

Ürün geri alım ve geri dönüşüm sisteminin(tersine lojistik) sağlıklı olarak işlemesi işletmelere birçok faydalar sağlayacaktır. Sürecin işleyişi sağlıklı olmadığında geri dönüşüm işlemlerinin etkinliğinden bahsedilemez. Oysa günümüzde işletmeler hem sosyal sorumluluk anlayışları hem de karlılıklarını artırabilmeleri için geri dönüşüm sürecini iyileştirmeleri gerekmektedir.

Böylesine dinamik ve hızlı bir yapıda ayakta kalmak için; operasyonun nasıl ilerlediğinden her an haberdar olmak ve işi kontrol edebilmek gerekmektedir. Müşterilerin beklentilerinin hızla değiştiği, moda ve diğer trendlerin çok fazla etkisinde olan tekstil sektöründe süreçlerin herhangi bir anda hangi noktada olduğunu bilmek kadar pazarın ve rakiplerin nasıl ilerlediğini öngörmek de önem kazanmaktadır. Taleplerin ne yönde değişeceğini öngörmek ve o yönde strateji geliştirmek için de bu talepleri yaratan müşterileri çok iyi tanımak önem taşımaktadır. Sektörde artan rekabet, karlılığın sınırlarını oldukça aşağılara çekmekte olup karlı kalmak ve karlılığını artırmak isteyen şirketler, üretim süreçlerini mümkün olduğunca akıcı ve kısa süreli hale getirmek durumundadırlar. Eldeki kaynakları en iyi şekilde kullanmak, tedarik ve stok süreçlerini olabildiğince etkinleştirmek, maliyetleri en alt seviyede tutmak kısacası daha kaliteli ürünü daha kısa sürede ve daha az maliyetle üretmek önem taşımaktadır.

Günümüzde şirketlerin karlarını ve maliyetlerini optimize etmek ve yönetim altına almak için girdikleri arayışlar yazılım alanında yeni ürünlerin ortaya çıkmasına ve yeni kavramların oluşmasına neden olmuştur. Internet’in varlığı, sürekli gelişmesi ve hızlanması ise bu tür yazılımlara altyapı sunmakla beraber, bu kavramın şekillenmesinde ve gelişmesinde önemli bir faktör olarak yer almaktadır İşletmenin tedarik süresinin kısaltılması, tasarım, satın alma, üretim ve dağıtım sürelerinin düşürülmesi ile mümkündür. Tedarik zinciri içinde yer alan tedarikçi, üretici, dağıtıcı, perakendeci ve son kullanıcı arasında etkin bir iletişimin sağlanması, faaliyetlerde etkinlik, verimlilik ve performans önem kazanmıştır. Yaşanan yoğun rekabet ortamında pazar paylarını kaybetmek istemeyen üreticiler; geniş bir alana dağılan müşterilerine daha yakın olmak, ürün teslim ve servis sürelerini daha da kısaltıp, daha iyi hizmet verebilmek amacıyla bölgesel pazarlama ve bölgesel dağıtım merkezleri kurma yoluna gitmişlerdir. Bu tip işletmeler üretim merkezleri dışında pazarlama, bölgesel dağıtım ve servis merkezleri ağlarına da önem vererek üretimin
dışındaki dağıtım ve servis merkezlerini de kontrol altına alma gereği duymuşlardır.

Tekstil sektöründe doğrudan üretim yapan ve pazarlayan işletmeler olduğu gibi, aracı kurumlar ile çalışan işletmelerde mevcuttur. Burada aracı kurum, üretici ile alıcı arasındaki iletişimi sağlamakla beraber işin tüm süreçlerinden sorumludur. Tekstil ve hazır giyim tedarik zinciri perakendeci, imalatçı ve kumaş tedarikçisinden oluşmaktadır. Dağıtıcı firma, ürünleri tüketiciye satar, imalatçı işletme ürünleri üreten işletmedir ancak bazı durumlarda istenen kalite özelliklerini sağlayabilen fason işletmelere de üretim yaptırılmaktadır. Kumaş tedarikçisi, ihtiyaç duyulan kumaşları kendisi üretebildiği gibi başka bir işletmeden de temin edebilmektedir. Süreç, tüketici ürün satın aldığında stok seviyesinin azalması ile başlar. Dağıtıcı işletme stokları azaldığında üretici işletmeye sipariş verir. Üretici işletme de ihtiyacı olan kumaşları temin etmek için kumaş tedarikçisine sipariş vermektedir. Kumaş tedarikçisi ihtiyacı ilan iplik ve diğer materyalleri sipariş verir.

Şekil 1. de tekstil ve hazır giyim işletmelerinde tedarik zincirine örnek verilmiştir.

Şekil 1-Tekstil ve hazır giyim sektöründe tedarik zinciri
Kaynak: Gülderen KARABAY, “Tekstil Sektöründe Tedarik Zinciri uygulamalarının Mevcut durumunun Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri”, Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üni. 2006, s:70

Tekstil ve hazır giyim sektöründe faaliyet gösteren üreticiler, genelde ürünlerinin tamamını kendileri üretmemektedir. Örneğin bir gömlek üretilecek ise, bu ürünün elde edilebilmesi için, kumaşının dokunması, boyanması, ilik açılması, düğme dikilmesi, etiket basılması, ütülenmesi, paketlenmesi vb. gibi çok sayıda faaliyetin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu işlemlerin her birinin farklı işletmelerde yapıldığını düşünüldüğünde doğru ürünün ortaya çıkabilmesi ve siparişin zamanında teslim edilebilmesi için bu işletmelerin her birinin diğeri ile iletişim kurması ve talep üzerinde beraber çalışması gerekmektedir. İşlemlerden birinin aksaması veya bir üretim hatası diğer tüm işlemleri etkileyebilecektir. Bu gömleğin üretimi, dört farklı işletme tarafından yapılacak ayrı üretimler sonucunda ortaya çıkacaksa, bir üreticinin yaptığı üretim hatası veya gecikme diğerlerini etkileyebilecektir. Ortada bir tedarik zinciri yönetimi sistemi yoksa yapılan hatalar ve bilgi eksikliği belki de ürünün teslimatının gecikmesine veya hatalı üretilmesine sebebiyet verebilecektir. Böyle bir hata çok büyük bir zaman kaybına ve maliyetin artmasına neden olabilecektir. Ayrıca zamanında teslim edilemeyen veya hatalı üretilmiş ürün nedeniyle müşteri, üreticiye maliyeti yansıtabilir. Çoğu zaman üretici firmalar, malı alıcıya zamanında teslim edebilmek için hava yolu ile sevk etmektedir. Bu da işletmenin maliyetlerinin artmasına neden olmakta, karı azalmakta hatta zarar edebilmektedir.

Bu sorunların ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli yazılımlar hazırlanmıştır. Web tabanlı çalışan bu yazılımlar; firmalar arası bütün ilişkileri, haberleşmeyi, ürün bilgilerinin yönetilmesini, tedarikçiler ve alıcılar arasındaki koordinasyonu, işin süreçlerinden tüm üreticilerin tedarikçilerin ve alıcının haberdar olmasını, işlemlere olası durumlar karşısında yeni yönler tayin edebilmeyi, kaynak ve zaman planlamasını sağlamıştır. Bunun sonucunda ürünler zamanında teslim edilebilir ve istenilen standartlarda üretilebilir olmuş, maliyetler azalarak, planlı, hızlı ve esnek bir
tedarik, üretim ve dağıtım zinciri ortaya çıkmıştır.

Şekil 2.Tekstil-Hazır Giyim sektöründe tedarik zinciri yönetimi
Kaynak. Hacer Sakallı,2007, Tekstil Sektöründe Tedarik ve Lojistik Yönetimi,Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üni. Sayfa. 24

Artan rekabet ortamında, tekstil imalatçıları bilgi teknolojilerinden yararlanarak rekabet avantajı yaratmaya çalışmaktadır. Hızlı değişen tüketici ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için Tedarik zinciri yönetiminde “hızlı yanıt” tanımlanmıştır. “Hızlı yanıt” iplik üretiminden dağıtım faaliyetlerine kadar etkin bir tedarik zinciri yönetimi için tanımlanmış pazarlama stratejisi olarak ifade edilmektedir. Bu strateji, hem ürün hem de bilgi akışı doğru ve hızlı yapıldığından üretim ve dağıtım sürelerinin düşürülmesini sağlayabilir. Böylece değişen müşteri ihtiyacı hızlı bir şekilde yanıtlanarak müşteri memnuniyeti sağlanabilmektedir.

Satış ve Dağıtım 16 Ocak 2012

Taşımadan ayrı olarak satış ve dağıtım süreçleri de dikkate alınmalıdır. Satış ve dağıtım bir şirketten yapılabildiği gibi birkaç şirketin birlikte çalışmasını gerektiren bir ağ tarafından da gerçekleştirilebilir ( toptancılar ve perakendeciler). İşletmelerin satış ve dağıtım aşamalarını her zaman için kendilerinin gerçekleştirmesi çok zordur. Ancak bu süreçlerdeki aksamalar işletmeler açısından başarısızlığa neden olabilir. Aksamalar tedarik- üretici ve müşteri süreçlerinde bazı alanlarda stok fazlalıklarına yol açarken bazı noktalarda da ürün yetersizliğinden dolayı satış kaybına neden olabilir.

Giysi Üretimi 16 Ocak 2012

Bir sonraki adım üretimin tamamlanmasını oluşturur. Fermuar ve düğme gibi aparatların eklenmesinin içermektedir. Birbirinden farklı işlemler farklı şirketler tarafından gerçekleştirildiği için firmalar arasında tahmin ve planlama işbirliğinin sağlanması gerekmektedir.

Kumaş Boyama ve Sonlandırmak (Finishing) 16 Ocak 2012

Boyama ve sonlandırma hem pamuk, hem de polyester üretim aşamasında belirli bir geliştirme ve renklendirme aşamasıdır. Örneğin bu süreçte de sağlıklı ürünler üretilmesi için işlemler yakından izlenmelidir. Bu süreçte boyama aşaması bilinmesi gerektiği gibi sağlıklı ürünleri sağlıklı olmayanlardan ayırmak için daha uygun depolama ve işleme alanları gerekmektedir.

İplik ve Kumaş Üretimi 16 Ocak 2012

Pamuk toplandıktan sonra, iplik burkulmuş pamuk liflerinden üretilir. Polyester üretimi ise polyesterler eritilerek gerçekleştirilmektedir. Daha sonra uzatılıp esnetilerek biçim verilmeye hazır bir hale getirilmektedir. Tıpkı pamuk üretiminde olduğu gibi bu üretimde de izlenen adımların bilinmesi gerekmektedir.

Lif Üretimi 16 Ocak 2012

Lifler genel olarak üç grupta toplanabilir. Bunlar suni lifler, sentetik lifler ve doğal liflerdir. Doğal lifler ise pamuk, yün ve ipek olmak üzere sınıflandırılabilir. Günümüzde rekabet üstünlüğü kazanabilmek için sadece ürünün üretim birimine ulaştırılması yeterli değildir. Üretimin nerede, nasıl gerçekleştirildiği ve müşterilere nasıl ulaşacağı işletmelerini ilgi alanlarına girmiş durumdadır. Örneğin sağlıklı ürünler vaat eden bir işletme pamuk üretiminden müşteriye ulaşıncaya kadar her aşamayı yakından takip etmek durumundadır. Ancak işletmelerin tüm bu farklı özellik taşıyan süreçleri tek başına gerçekleştirmesi de mümkün değildir. Bu nedenle bu süreçleri kontrol edecek yeni yaklaşımlar geliştirmek zorundadırlar. Tedarik zinciri yönetimi tedarikçi- üretici ve müşteri arasındaki tüm süreçlerin entegrasyonunu amaçladığı için, bu ilişkilerin sağlıklı bir şekilde gelişmesini sağlayacak bir sistem sunmaktadır.

Ürün Tasarım 16 Ocak 2012

Ürün tasarımı, işletmenin üretimini yapacağı mamulün özelliklerini belirleme amacıyla yapılan işlemlere denir. Ürün tasarımı genellikle üreticiler tarafından gerçekleştirilir. Bazen de üreticiler dağıtım ve satışta da etkin olabilirler. Çünkü tedarik zinciri üzerinde kontrole ve müşteri ile olan bir ilişkiler ağına sahiptirler. Tasarım gerçekleştirirken, tüketicilerin zevk ve tercihleri, işletme standartları, piyasadaki konumu, işletmenin kaynakları vb. birçok faktörün dikkate alınması gerekmektedir. Tasarım aşamasında işletme tedarikçi ve müşteri ile yakın ilişki içersin de olmalıdır. Doğru ürün üretebilmek için tüm bu karmaşık ilişkileri göz önünde bulundurmalıdır.

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE TEDARİK ZİNCİRİ VE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ 16 Ocak 2012

Tedarik zinciri yönetimi çok karmaşık bir yapıyı ve birçok süreci içerdiği için
uygulanması çok kolay değildir. Tedarik zinciri üyeleri kendi iş süreçleri yanında çoğunlukla yabancı oldukları diğer ortakların iş süreçlerini de yakından takip etmek zorundadırlar.

Sürekli değişen moda, farklı alışveriş sezonları, değişik malzemeler, farklı aksesuarlar tekstil sektöründeki süreçleri etkileyen dış faktörlerdir. Bunun yanı sıra sürekli artan rekabet, fiyat baskısı, ürünlerin pazara sunulma süresinde kısalma, ihracat/ithalat, karmaşık üretim yapıları, üçüncü partilerle çalışma gibi operasyonel faktörler olup tüm bunlar tekstil sektörünün yapısını anlatmaktadır.

Rekabet, mal ve hizmetlerin tedarikçi-üretici ve müşteri hattında sorunsuz ve
hızlı bir şekilde ulaşmasını zorunlu hale getirmiştir. İyi organize edilmiş bir tedarik zincirinde hem hammadde hem de bilgi akışının hareketi etkin bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu yöndeki çabalar aynı zamanda ortak bilgi paylaşımını da gerektirmektedir.

Tedarik zincirinde madde ve bilgi akışı her iki yöne gerçekleşmektedir. Materyaller genellikle tek yöne doğru akarken (tedarikçi- üretici nihai müşteri) bilgi çift yönlü akışkanlık göstermektedir. Tedarik zincirinde bilgi akışı, başarıya ulaşmanın yollarından birisidir. Bilgi akışındaki doğruluk oldukça önemlidir. Çünkü bozulmuş bilginin tedarik zinciri içerisinde hareket etmesi: aşırı envanter yatırımı, yetersiz müşteri servisi, gelir kaybı, yanlış kapasite planlaması, etkisiz taşıma ve üretim kaybına yol açacaktır. Örneği biraz daha somutlaştıralım; tekstil sektöründeki bir üretici yeni sezon için kaç gömlek üreteceğine kar verirken pek çok belirsizlikle karşı karşıyadır. İşletmenin üretim miktarına karar vermesi gerekmektedir. Bunun için işletmenin nihai tüketicilerin tepkilerini, renk ve model tercihlerini öğrenip, gerekli girdileri tedarik ederek üretimi gerçekleştirmesi ve en kısa sürede perakendeci veya müşterilerine sunması gerekmektedir. Kısa sürede pazarın talebine yanıt verebilmesi rakiplerine karşı avantajlı konuma gelmesini sağlayacaktır. Birçok perakendeci, hızla değişen moda pazarında rekabetçi olmak ve tüketicilerin beklentilerine cevap verebilmek için çok daha fazla ’hızlı pazara giriş/tedarik süresini kısaltma’’ önceliklerine göre tedarikçilerini ve iş ortaklarını belirlemek zorunda olduklarının farkındadırlar. Bu nedenle tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmeler tedarikçi ve iş ortaklarının tarafından gerçekleştirilen faaliyetler hakkında da gerekli bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.

Tekstil, hayvansal veya bitkisel lifli kullanım ürünleridir. Giyilebilen her şey ve bazı dekorasyon ürünlerini de içine alan imalat sektörüdür. Türkiye’nin en önemli
sektörlerinden birisidir. Aslında Batı dillerinden gelen tekstil kelimesi, sadece “kumaş” demek iken, Türkçede bu terim çok daha geniş anlamlara kavuşmuştur. Hazır giyim ve Ev tekstili olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Hazır giyim, tekstil sektörünün giyecek ile ilgilenen ve buna yönelik ürünler üreten bölümüdür. Ev tekstili, ev içinde kullanılan tekstil ürünlerinin üretimiyle ilgilenen bölümüdür. Bu ürünler perde, çarşaf, nevresim, her çeşit örtüler ve havlu gibi ürünlerden oluşmaktadır. Tekstil zinciri; üretici – alıcı ilişkilerini ve ürünleri pazara sunmanın en kestirme yolu olarak tanımlanabilir. Bu tanım, tekstil zincirinde birçok aşamanın birbiriyle bağlantılı olduğunu açıklar. Örneğin, pamuk, iplik, dokuma, boyama vs. birçok süreç birbirleri ile yakından ilgilidir. Bu nedenle özellikle pazara hakim olan işletmenin oluşturduğu standartlar bütün zincir üyeleri tarafından paylaşılmalıdır. Bunu sağlamanın yolu ise sıkı bir işbirliğinden geçmektedir. Bu işbirliğinin de tahminleme ve planlama alanlarında bilgi paylaşımı ve karşılıklı güvenirliğin artırılması ile mümkün olacaktır.

Tekstil zincirinde üretim ve kullanım evresi genel olarak altı aşamada gösterilebilir. Bu evrelerin ortaya konulması, işlemlerin içeriklerinin daha iyi anlaşılması açısından önemlidir. Üretim ve kullanım evreleri ile ilgili bilgi zincirdeki bütün firmalarla paylaşılmalıdır. Geri dönüşüm ve elden çıkarma işlemleri de basitleştirilmelidir. Bu basitlik yeniden değerlendirme çabalarının etkinliğini artıracaktır. Bu yaklaşım ile tekstil zincirindeki her adımın basit bir şekilde ele alınarak taraflar arasındaki bilgi paylaşımının kalitesi artırılabilecektir. Tedarik zincirine yeni bir katalizör eklemek bile bütün üretim aşamalarını değiştirmeyi gerektirmektedir. Sorunların üzerinden gelerek nasıl başarılacağı ve değişik ortakların katılımı ile oluşan oldukça yüksek karmaşık bir iletişim ağını nasıl idare edileceğidir. Örneğin çok basit olarak bir tekstil üreticisi en azından ham polyester üreten kimya şirketi, bunu iplik haline getiren ve ören daha sonra da kumaş dokuyan tekstil şirketi ile bunu müşteriye ulaştıran toptancı -perakendeci ilişkiler ağı ile karşı karşıyadır. Hem karmaşık hem de maliyetli olan bu süreci basitleştirmek ve maliyetleri düşürmek için yakın ortaklıklar ve uzun süreli garantili ticaret yapabilmekle ancak mümkün olabilecektir. İşletmelerin rekabet gücü kazanması için hem müşteriye hem de satın alma gücüne yakın olmaları gerekmektedir. Bunun yolu ise uzun vadeli güvenilir ilişkilere yatırım yapmaktır.